Florante at Laura/Kabanata 16/Paliwanag: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
tang na
Wutsje (usapan | ambag)
Tanggalin ang pagbabagong 6884 ni 122.2.83.250 (Usapan)
Linya 1:
{{Florante at Laura|paliwanag|16| A = Pamatid-Buhay
putang ina nyo patay gutom lang siguro kau mag aral kasi kau ng mabuti
| B = Hiram na Bait
| K = Bilin Ko'y Tandaan
| Nilalaman =
==Lagom==
 
Bilang karugtong ng pagsasalaysay ni [[Florante]], itinutuloy dito ang unang sinabi sa [[Florante at Laura/Kabanata 15|naunang kabanatang]] lumalabas na ang totoong ugali, na taliwas sa kanyang unang mga ipinapakita, ni [[Adolfo]]. Lalo pa itong napalala sa mga sunod niyang ginawa kay Florante sa sa isang [[:w:dula|dula]].
 
==Buod==
 
===Dula===
 
{{rquote|right|<center><i>"Papel ni [[:w:Eteokles|Eteokles]] ang naging tungkol ko at si [[:w:Polinise|Polinise]] nama'y kay [[Adolfo]]; isang kaesk'wela'y siyang nag-[[:w:Adrasto|Adrasto]] at ang nagYokasta'y bunying si [[Menandro]]."</i></center>|[[Florante]]|[[Florante at Laura]]}}
Isang araw, inilabas nina [[Florante]] at ng kanyang mga kamag-aral, kasama si [[Adolfo]], ang isang [[:w:dula|dula]] tungkol sa [[:w:epik|epikong]] buhay ni [[:w:Edipo|Edipo]], isang [[:w:bayani (tao)|bayani]] ng [[:w:mitolohiyang Griyego|mitolohiyang Griyego]].
 
Sa dula, gumanap si Florante bilang [[:w:Eteokles|Eteokles]], si Adolfo bilang [[:w:Polinise|Polinise]], isang di-ipinangalanang kamag-aral ni Florante bilang [[:w:Adrasto|Adrasto]], at si [[Menandro]] bilang [[:w:Yokasta|Yokasta]], isang pagganap na taliwas sa kasarian ni Menandro dahil si Yokasta ay isang [[:w:babae|babae]] ngunit ito ay karaniwan noong unang panahon dahil sa malawakang mababang pagtingin sa kababaihan kaya hindi sila pinapayagang gumanap sa mga dula, at hindi nagpapahiwatig na [[:w:bakla|bakla]] si Menandro.
 
{{rquote|left|<center><i>"Nanlisik ang mata't ang ipinagsaysay<br>ay hindi ang [[:wikt:ditsong|ditsong]] nasa orihinal, kundi ang winika'y "Ikaw na umagaw ng kapurihan ko'y dapat kang mamatay!"</i></center>|[[Florante]]|[[Florante at Laura]]}}
Nang isinasagawa na nila ang dula, imbis na sabihin ni Adolfo ang itinakda sa kanyang [[:w:ditso|ditso]], isinabi ni Adolfo ang nasasaad sa kaliwa. Sunod niya namang sinugod si Florante, at isinabi muli ang nasasaad sa kaliwa. Kaya naman napahiga si Florante habang iniilagan ang mga tagang malalakas ni Adolfo gamit ang kanyang patalim na una nang hinanda. Sa pagmamadali, agad tinulungan ni Menandro si Florante sa isang di-inilarawang paraan, at sunod namang namagitan si Antenor. Lahat ito ay dahil sa lubha niyang pagkagalit kay Florante dahil lahat ng kanyang kapurihan ay napunta na kay Florante. Dahil sa lahat ng iyon, ipinaalis si Adolfo nang araw ding iyon mula sa [[:w:Atenas|Atenas]] pabalik ng [[:w:Kaharian ng Albanya|Albanya]].
 
===Sulat sa pagkamatay ng ina===
 
{{rquote|right|<center><i>"May dalawang oras na 'di nakamalay ng pagkatao ko't ng kinalalagyan; [[:wikt:dangan|dangan]] sa kalinga ng kasamang tanan ay 'di mo na ako nakasalitaan."</i></center>|[[Florante]]|[[Florante at Laura]]}}
Matapos ang isang taon, nakatanggap si [[Florante]] ng isang sulat mula sa kanyang amang, si [[Briseo]], nagsasabing namatay na ang kanyang ina, si [[Floresca]], sa isang di-binanggit na dahilan. Nagpalungkot nang lubha kay Florante ang pangyayari, halos dalawang oras siyang hindi nakaimik, at hindi niya mapapigil ang pagluha. Lahat naman itong pagluluksa ay sinubukang alisin ni [[Antenor]] ngunit ang kanyang pag-aliw ay wala ring nagawa. Lubha talagang malungkot si Florante.
 
==Buhay ni [[:w:Edipo|Edipo]]==
 
:''Punong artikulo: [[Mitolohiyang Griyego\Mga bayani\Edipo]]''
 
[[Image:Oedipe enfant.JPG|262px|left|thumb|Si [[:w:Edipo|Edipo]] habang inaalagaan ng pastol.]]
Gaya ng mga unang isinabi, nagdula sina Florante at ang kanyang mga kamag-aral; ang dulang iyon ay ang buhay ni [[:w:Edipo|Edipo]].
 
===Kasanggulan===
 
Si '''[[:w:Edipo|Edipo]]''' {{IPA|[e'diːpo]}} ay, bilang isang [[:w:bayani (tao)|bayani]] ng [[:w:mitolohiyang Griyego|mitolohiyang Griyego]], isang anak ng [[:w:Hari|Haring]] [[:w:Layo|Layo]] at ng [[:w:Reyna|Reyna]] [[:w:Yokasta|Yokasta]] ng [[:w:Sinaunang Tebas|Tebas]]. Nang siya ay ipinanganak, sumangguni si Layo, ang kanyang ama, sa isang [[:w:orakulo|orakulong]] mula sa [[:w:Delpos|Delpos]], [[:w:Gresya|Gresya]]. Ayon sa orakulo, papatayin ni Edipo ang kanyang ama, at papakasalan ang kanyang ina. Sa takot at sa sang-ayunan sa pagitan nina Layo at Yokasta, ipinag-utos nila sa isa sa kanilang mga [[:w:alipin|aliping]] dalhin ang sanggol na si Edipo sa kagubatan ng [[:w:Siteron|Siteron]], at ipagpakuin sa isa at isa ang kanyang mga paa upang hindi makaalis, at sa huli mamatay. Pagkatapos maisagawa ang mga utos na iyon, mayroong nakakitang [[:w:pastol|pastol]] kay Edipo, at sa awa, siya ay inalagaan, at ibinigay sa kanyang among si [[:w:Polibos|Polibos]], ang hari ng [[:w:Korinto|Korinto]], na itinuring naman si Edipo bilang sarili niyang anak.
 
===Pag-alis sa [[:w:Korinto|Korinto]]===
 
Matapos ang ilang taon, sumangguni si [[:w:Edipo|Edipo]] sa isang [[:w:orakulo|orakulo]]. Ang isinabi ng kanyang sinangguniang orakulo ay kapareho ng sa isinabi ng sinanggunian ng ama niya noong siya ay sanggol pa lamang. Sa paniniwalang baka magawa niya ang mga iyon sa kanyang mga pinapaniwalaang magulang, sina [[:w:Polibos|Polibos]] at ang kanyang asawa, umalis siya ng [[:w:Korinto|Korinto]], pumuntang [[:w:Tebas|Tebas]], na lingid sa kanyang kaalaman, ang pinamamayanan ng kanyang mga totoong magulang, at nangakong hindi na babalik doon upang maiwasan ang pangyayaring isinabi ng orakulo.
 
===Pagdating sa [[:w:Tebas|Tebas]]===
 
====Pagpatay sa kanyang ama====
 
[[Image:Oedipus And The Sphinx - Project Gutenberg eText 14994.png|Si [[:w:Edipo|Edipo]] habang itinatanong ng [[:w:Espinghe|Espinghe]].|thumb|right|400px]]
Nang siya ay dumating na sa [[:w:Tebas|Tebas]], napatigil siya sa isang salikop ng daan dahil mayroong isang taong ayaw siyang paraanin, na hindi niya muli alam na siya ang kanyang totoong ama. Sa galit niya, pinatay niya ang lalaki; isang pagpapatotoo sa naunang hula ng mga [[:w:orakulo|orukalong]] papatayin niya ang kanyang ama.
 
====[[:w:Espinghe|Espinghe]]====
 
Sunod niya namang nakatagpo ang [[:w:Espinghe|Espinghe]], na kasalukuyang nanggugulo ng [[:w:Tebas|Tebas]], at itinanong siya nito ng isang bugtong kagaya ng pagtatanong niya sa bawat manlalakbay na dumarating sa Tebas. Ang bugtong na itinanong kay [[:w:Edipo|Edipo]] ay "Anong naglalakad sa apat na paa tuwing umaga, dalawa tuwing hapon, at tatlo tuwing gabi?". Ang isinagot niya ay "tao"; siya ay tama. Kaya naman sa galit, nagpakamatay ang espinghe, at dahil wala nang manggugulo sa Tebas, natuwa ang mga tao, at iniupo siya sa trono bilang hari, at ipinakasal sa kanya ang balo, ang kanyang ina, ng namatay na hari, ang ipinatay niyang ama. At nagpatotoo lahat ng ito sa mga hula ng mga [[:w:orakulo|orakulo]] nang hindi niya man lamang alam.
 
[[Image:The_Plague,_1898.jpg|Isang paglalarawan ng salot na kumitil ng mga buhay|thumb|left|150px]]
====Salot====
 
Matapos ang ilang taon, nagkaroon na ng apat na anak, kasama roon sina [[:w:Eteokles|Eteokles]] at [[:w:Polinise|Polinise]], sina [[:w:Edipo|Edipo]] at [[:w:Yokasta|Yokasta]], at mayroong salot na dumating sa [[:w:Tebas|Tebas]]. Ayon sa isang [[:w:orakulo|orakulo]], mayroong salot sa bayan ng Tebas dahil mayroong isang taong hindi pa napaparusahan sa [[:w:pagpatay sa hari|pagpatay sa hari]]. Sa pananangguni niya sa isang propeta, isinabi nitong siya ang pumatay sa hari, at gumawa siya ng mga krimeng higit na mabigat pa roon. Dahil ngayon alam niya nang ipinatay niya ang kanyang ama, at ipinakasalan niya ang kanyang ina, napakalungkot niya, at sa lungkot itinusukan niya ang kanyang mga mata ng isang papat, na bumulag sa kanya.
 
====Katapusan====
 
Kasama ng kanyang anak na si [[:w:Antigona|Antigona]], umalis si [[:w:Edipo|Edipo]] ng [[:w:Tebas|Tebas]] upang mawala na rin ang salot doon. Habang ang kanyang mga anak namang sina [[:w:Eteokles|Eteokles]] at [[:w:Polinise|Polinise]] ay nagkasundong maghati sa paghahari ng Tebas; bawat isa sa kanila ay makakakuha ng salit-salitang isang taon upang maghari. Ngunit noong dumating ang panahon ng pagtatapos ng paghahari ni Eteokles, ayaw niya pa rin ito ibigay sa kapatid niyang si Polinise. Dahil doon [[:w:pagpatay sa kapatid|nagpatayan silang dalawa]], at namuno ang kapatid ni [[:w:Yokasta|Yokastang]] si [[:w:Kreonte|Kreonte]] sa kaharian.}}